-door Maurice Eykman–
Waar waren de commissarissen?
Kwaliteit van toezicht is en blijft een hot issue. ‘Waar waren de commissarissen?’, is een vaak gestelde vraag als er problemen ontstaan bij ondernemingen of organisaties. Zaten ze te slapen? Of waren ze wel wakker, maar herkenden ze de signalen niet, domweg vanwege een gebrek aan kennis? Competentie-eisen zijn geen afvink-lijstje, maar een serieus onderwerp voor de Raad.
Iedereen kan zichzelf toezichthouder of commissaris noemen. Het is misschien wel een vak, maar geen beroep. En opleidingen zijn dan ook niet gecertificeerd. U wordt geacht zelf de verantwoordelijkheid te dragen en te nemen om op een goede manier invulling te geven aan uw eigen permanente educatie en die van uw RvC. Kwaliteit van toezicht moet verantwoord worden aan elkaar, aandeelhouders en stakeholders via het jaarverslag en via een onafhankelijke zelfevaluatie van de Raad. De zelfevaluatie heeft als het goed is ook consequenties voor competentie-eisen en eventuele herbenoeming. Dat houdt de kwaliteit van toezicht levend.
Ontwikkelbehoefte van de Raad
De RvC gaat – meestal verplicht – tenminste eenmaal per jaar met elkaar in gesprek over de ontwikkelbehoefte van de RvC als team, mede gelet op uitdagingen waar de organisatie mee te maken heeft. En dat zijn er meestal nogal wat. Voor de hand liggende uitdagingen in de nabije toekomst en minder voor de hand liggende uitdagingen op de langere termijn. Dat betekent dat toezichthouders op een breed vlak actueel moeten blijven. Blended learning is een steeds populairdere manier om permanente educatie efficiënt in te bedden in de Raad.
Commissarisperspectief
Het e-learning programma van Hemingway PG biedt toezichthouders en commissarissen online leerpaden over een hele serie actuele onderwerpen. Van Data Protection en Privacy, Reputation & Reputationmanagement en Innovation tot Governance, Integratie van ESG-risico’s, Ethiek in de organisatie en HRM. De leerpaden zijn ontwikkeld door gerenommeerder kennispartners en behandeld vanuit het perspectief van de toezichthouder. Wat zijn de dilemma’s die u als commissaris tegen kunt komen? Wat zijn de vragen en onderwerpen die u moet agenderen bij het bestuur? Door de betrokkenheid van een Curatorium, dat bestaat uit topcommissarissen, wordt de relevantie van de inhoud gegarandeerd.
Dilemma’s in de praktijk
Bij ieder leerpad horen daarnaast verdiepende live masterclasses. Daarin wordt ingegaan op specifieke vragen of uitdagingen. De afgelopen twee maanden bespraken we bijvoorbeeld in de masterclass Governance de juridische mogelijkheden van de Raad bij een conflict met het bestuur in een structuurvennootschap. Wat als je het bestuur niet kunt ontslaan en een schorsing meteen ongedaan kan worden gemaakt in een aandeelhoudersvergadering waarin de bestuurder het als grootaandeelhouder voor het zeggen heeft? tegenvalt?
En in de masterclass Digital Trends werd een casus behandeld van een voorstel van een ziekenhuisbestuur voor het breed implementeren van Artificial Intelligence in de organisatie. Wat moet de Raad daarmee? In de masterclass Mergers & Acquistions werd aandacht besteed aan de zachte factoren in het verloop van het M&A proces. Die zijn medebepalend voor het uiteindelijk succes of het mislukken van een overname. En wat te doen trouwens als het resultaat van de overname flink tegenvalt?
Raadsverantwoordelijkheid
Stuk voor stuk zaken die van belang zijn of kunnen worden voor de Raad. Daarom zijn abonnees van het e-learning programma ook niet alleen individuele commissarissen, maar zijn er ook complete Raden die deelnemen. Zij kiezen voor elke vergadering een leerpad en bespreken dan kort de relevantie ervan voor ‘hun’ organisatie in de reguliere raadsvergadering. Een goede manier om onderwerpen aan te kaarten die aandacht behoeven, maar niet of slechts heel zelden aan de orde komen. En een leuke manier om elkaar beter te leren kennen. Bovendien hebben zij dan meteen input voor de bespreking van hun competentie-eisen en een goede verantwoording van hun professionaliseringsinspanningen voor het jaarverslag. Competentiematrixen zijn geen afvinklijstjes, maar toch prettig als dit ook is afgevinkt.