Bauke Sprenger is partner bij PwC. Hij heeft een achtergrond in externe in interne audits en is in 2007 de consulting ingegaan. Vanuit die rol is hij betrokken geraakt bij het Future of Banking-project dat in 2015 van start is gegaan. In dat kader heeft hij veel onderzoek, presentaties en projecten gedaan. Afgelopen winter heeft PwC een nieuwe scenariostudie ontwikkeld over hoe de markt er over tien jaar uit kan zien gezien de huidige trends en ontwikkelingen, die eind april 2021 is gepubliceerd. In een online bijeenkomst van toezichthouders (Goedemorgen Commissaris 21 april 2021) licht hij deze beknopt toe.
Vier scenario’s
PwC heeft vier mogelijke scenario’s geformuleerd:
- Baseline: scenario doorgetrokken in de lijn van de huidige ontwikkelingen (Klantinteractie vindt bijna niet meer plaats; alle financiële handelingen gebeuren online. Dit is een model met lage kosten, waarbij de technische infrastructuur goed op orde moet zijn.)
- Big Tech & Big Banks: Baseline on steroids (Baseline scenario, waarbij Big Tech een steeds grotere rol spelen: alle kleinere banken zijn in dit scenario overgenomen; wellicht zijn er nog een paar huidige grootbanken in beeld.)
- Local ecosystems: scenario waarin door ecosysteemdenken (of vanuit wantrouwen of local protection) een soort evenwicht ontstaat, waarin kleinere partijen de waardeketen van de bank bedienen.
- Regulatory wake-up call: scenario, dat een beetje lijkt op voor de crisis (Er is een grote rol weggelegd voor toezichthouders in combinatie met een protectionistische houding van regulators waardoor huidige banken worden beschermd. Technologie speelt alleen een rol bij de uitvoering.)
De werkelijkheid zal zich ergens tussen deze scenario’s afspelen. Welke triggerpoints en early warning signs wijzen erop welke richting het wordt? Er zouden zich bijvoorbeeld disruptieve incidenten voor kunnen doen die de big tech ontwikkeling een andere draai zouden kunnen geven.
Financieel toezicht
Er is jaren gedacht gedacht dat de big tech partijen zich om het financiële domein heen zouden bewegen, maar het begon met enkele diensten verlenen aan bestaande banken. Toen vroegen ze een vergunning aan voor banking services, gingen in lending en nu zie je Google met een eigen betaalrekening komen. Er is er enorm veel regelgeving in Europa over het aanhouden van reserves, maar het is onduidelijk of de regelgeving nieuwe spelers op de markt gaat tegenhouden. Het probleem met de Big Tech is dat ze heel veel kunnen financieren uit eigen winst terwijl de mogelijkheden voor reguliere partijen dunner worden. De verwachting is dat de lokale toezichthouders internationale samenwerking gaan zoeken omdat het lokaal ondoenlijk wordt om zulke grote spelers te controleren.
Commissaris met digitale achtergrond
Pieter Schoehuijs, meervoudig commissaris met IT specialisatie, is zijn carrière begonnen bij IBM. Hij heeft gewerkt bij EY in Nederland en in de VS, is CIO geweest van Akzo Nobel en Cap Gemini in Parijs en is vervolgens het non-executive pad opgegaan. Digitale transformatieprocessen zijn zijn specialiteit. Hij was een van de eerste toezichthouders die vanuit een technische achtergrond een commissariaat bekleedde. Het was in het begin best lastig om zijn eigen rol vorm te geven. Voor de andere toezichthouders was hij soms een vreemde eend in de bijt. Men moest eraan wennen dat hij een ander soort vragen stelde en een zeker ‘diversity of thoughts’ inbracht. Het was soms ingewikkeld om aansluiting te houden en niet ‘too far out’ te gaan.
Pieter vindt een scenariostudie als deze fascinerend en licht toe hoe je als commissaris -ook zonder digitaal-technische achtergrond- aangesloten blijft op deze ontwikkelingen. De basisvraag is: Hoe manage je risico’s tijdens een grote transformatie? Wie wil je zijn? Wil je wel echt een Google of Amazon zijn? Of wil je ze beconcurreren? Is de RvB capabel op het gebied van technologische ontwikkeling? En heeft de RvC een digitale invalshoek? Is er een andere frisse blik die ons kan helpen de complicaties boven tafel te halen? En heel belangrijk: Welke stappen kunnen we nú zetten om ons voor te bereiden op welk scenario het ook wordt?
Voorbereiding toezichthouders
Volgens Bauke zijn in de voorbereiding op deze ontwikkelingen voor toezichthouders een paar grote punten van belang om op te letten bij de organisaties waar je toezicht op houdt:
- zorg dat je je data infrastructuur op orde hebt;
- zorg dat je je kostenniveau op orde hebt, zodat je zo lang als nodig is, concurrerend kan blijven
- zet in op enterprise agility: zorg dat je voldoende wendbaar bent om -als de situatie daarom vraagt- een draai te kunnen maken.